۷ توصیه تضمین‌شده به والدین کودکان دچار ترس از تنهایی و تاریکی

سلام، من دکتر معین خلیلی مدیر بخش کودک مجله وبسایت «شیرازمشاور» هستم و امروز می‌خواهم در مورد یکی از رایج‌ترین نگرانی‌هایی که والدین با آن مواجه می‌شوند صحبت کنم: ترس از تنهایی و تاریکی در کودکان. این ترس‌ها کاملاً طبیعی هستند و بخشی از روند رشد کودک محسوب می‌شوند، اما اگر به درستی مدیریت نشوند، می‌توانند به اضطراب‌های مزمن و اختلالات روانی در آینده منجر شوند.

بر اساس پژوهش‌هایی که توسط دانشگاه استنفورد و انجمن روانشناسی آمریکا (APA) انجام شده است، ترس‌های مربوط به تنهایی و تاریکی که در دوران کودکی بی‌پاسخ می‌مانند، در دوران نوجوانی و بزرگسالی به اختلالات اضطرابی و حتی فوبیاهای جدی‌تر تبدیل می‌شوند. مطالعات نشان می‌دهند که بیش از ۳۰ درصد از کودکان دچار ترس از تاریکی و تنهایی، در صورتی که کمک‌های لازم دریافت نکنند، در معرض اختلالات اضطرابی قرار می‌گیرند.

به همین دلیل، اگر شما به عنوان والدین، عمل‌گرا و تکلیف‌محور نباشید، این ترس‌ها می‌توانند به مرور زمان شدت بگیرند و در نهایت، بر زندگی فرزندتان تاثیرات منفی بگذارند. در ادامه، ۷ توصیه کاربردی و تضمین‌شده را بررسی می‌کنیم که می‌تواند به شما کمک کند تا به فرزندتان در غلبه بر این ترس‌ها کمک کنید.

یکی از دلایل اصلی ترس کودکان از تنهایی و تاریکی، احساس ناامنی در محیط است. محیط اتاق کودک باید به گونه‌ای باشد که او در آن احساس آرامش و امنیت کند. اتاق‌های پر از سایه‌ها، یا اشیایی که در نور کم شکل‌های ترسناک پیدا می‌کنند، می‌توانند این ترس‌ها را تشدید کنند.

چرا این روش مؤثر است؟

تحقیقات نشان می‌دهد که ایجاد محیط امن برای کودک، به ویژه در هنگام خواب، باعث کاهش اضطراب‌های مرتبط با تنهایی و تاریکی می‌شود. مطالعه‌ای از دانشگاه نیویورک نشان داد که کودکانی که اتاق خواب آن‌ها به شیوه‌ای طراحی شده که باعث ایجاد آرامش می‌شود، کمتر به مشکلات خواب و ترس از تاریکی مبتلا می‌شوند.

تکلیف عملی: بازسازی اتاق خواب کودک

یک بررسی کامل از اتاق خواب کودک انجام دهید و هر چیزی که ممکن است باعث ایجاد سایه‌ها یا شکل‌های ترسناک شود را حذف کنید. از چراغ‌های شب کم‌نور استفاده کنید و اتاق را با رنگ‌های آرامش‌بخش تزیین کنید. همچنین می‌توانید از موسیقی ملایم یا صدای طبیعت برای ایجاد فضایی آرام استفاده کنید.

۲. آموزش تنفس عمیق و تکنیک‌های آرامش‌بخش

کودکان باید یاد بگیرند که چگونه در مواجهه با ترس‌هایشان آرام شوند. یکی از مؤثرترین روش‌ها برای کاهش ترس، آموزش تکنیک‌های تنفس عمیق و آرامش‌بخش به کودک است. این تکنیک‌ها به کودک کمک می‌کند که ذهن و بدن خود را آرام کند و بر ترس‌هایش غلبه کند.

چرا این روش مؤثر است؟

تحقیقات نشان داده است که تنفس عمیق و آرام‌سازی عضلانی پیش‌رونده (Progressive Muscle Relaxation) می‌توانند به کاهش سریع اضطراب و ترس در کودکان کمک کنند. مطالعه‌ای در دانشگاه کمبریج نشان داد که کودکانی که این تکنیک‌ها را یاد گرفته بودند، بهتر از پس ترس‌های شبانه و کابوس‌های خود برآمدند.

تکلیف عملی: تمرین تنفس عمیق با کودک

هر شب قبل از خواب، ۵ تا ۱۰ دقیقه با فرزندتان تکنیک‌های تنفس عمیق را تمرین کنید. به او یاد دهید که چگونه به آرامی نفس بکشد و سپس به آرامی بازدم کند. همچنین، می‌توانید از تکنیک‌های آرام‌سازی عضلانی استفاده کنید؛ یعنی از او بخواهید هر بخش از بدنش را به ترتیب شل کند.

۳. استفاده از چراغ‌های شب و سیستم‌های نورپردازی آرامش‌بخش

گاهی کودکان از تاریکی مطلق می‌ترسند و حضور یک چراغ شب ملایم می‌تواند به آن‌ها احساس آرامش بیشتری بدهد. انتخاب نورهای آرام و ملایم می‌تواند حس امنیت را تقویت کند و به خواب راحت‌تر کودک کمک کند.

چرا این روش مؤثر است؟

پژوهش‌ها نشان می‌دهند که نورپردازی ملایم در اتاق خواب می‌تواند به کودکانی که از تاریکی می‌ترسند، کمک کند تا به آرامش بیشتری برسند. تحقیقات دانشگاه مک‌گیل نشان داد که نورپردازی مناسب باعث کاهش اضطراب‌های مربوط به تاریکی می‌شود.

تکلیف عملی: انتخاب یک چراغ شب مناسب

یک چراغ شب با نور ملایم و گرم انتخاب کنید که به اندازه کافی روشن باشد تا محیط را برای کودک امن کند، اما آن‌قدر روشن نباشد که خواب کودک را مختل کند. همچنین از سیستم‌های نورپردازی قابل تنظیم استفاده کنید که در طول شب به تدریج کم‌نورتر می‌شوند.

۷ توصیه تضمین‌شده به والدین کودکان دچار ترس از تنهایی و تاریکی

۴. خواندن داستان‌های مثبت و آرام‌بخش قبل از خواب

یکی از راه‌های کاهش ترس از تاریکی و تنهایی، خواندن داستان‌های مثبت و آرام‌بخش است. این داستان‌ها به کودک کمک می‌کنند تا ذهنش را از افکار ترسناک دور کند و به جای آن، با تخیلات مثبت و آرام به خواب برود.

چرا این روش مؤثر است؟

مطالعات نشان می‌دهند که خواندن داستان‌های آرام‌بخش قبل از خواب، به کودکان کمک می‌کند تا با احساسات مثبت به خواب بروند و احتمال بروز کابوس‌ها و ترس‌های شبانه کاهش می‌یابد. بر اساس تحقیقی که در دانشگاه آکسفورد انجام شده است، داستان‌های آرام‌بخش به بهبود کیفیت خواب کودکان کمک می‌کنند.